Lý thuyết:

Bài tập:

1. Phương trình

Viết các phương trình sau:

a) Chứng minh C có tính oxi hoá (2 phương trình)

3C + 4Al →Al₄C₃(điều kiện: nhiệt độ)

Ca + 2C → CaC₂

b) C tác dụng với $HNO_3, H_2SO_4$ đặc và với $H_2O$

C + 4HNO₃ _đ → CO₂ + 4NO₂ + 2H₂O

C + 2H₂SO₄ _đ → 2SO₂ + CO₂+ 2H₂O

C + H₂O → CO+ H₂

c) Đá vôi

2 P + 3 C a \overset{t^{0}}{⟶} C a_{3} P_{2} (1)

CaCO₃ ${\ce {->[t0]}}$ CaO + CO₂ ↑

CaO + 3C → CO + CaC₂

2H₂O + CaC₂→ C₂H₂ + Ca(OH)₂

2. Nhận biết

Nhận biết các lọ mất nhãn sau và viết phương trình các phản ứng xảy ra:

a) CO, CO₂, SO₂, N₂ và NH₃

b) CO, CO₂, SO₂, O₂ và H₂

Đáp án:

a) Trích mỗi chất 1 ít làm mẫu thử:

	CO	CO₂	SO₂	N₂	NH₃
Dung dịch brom	–	–	mất màu dung dịch brom	–	–
Ca(OH)₂	–	tạo kết tủa trắng CaCO₃	X	–	–
Quỳ tìm ẩm	–	X	X	–	hóa xanh
CuO	chất rắn chuyển từ màu đen sang đỏ nâu	X	X	–	X

SO₂ + 2H₂O + Br₂ $\to$ 2HBr + H₂SO₄
CO₂ + Ca(OH)₂ $\to$ CaCO₃ + H₂O
CuO + CO $\to$ Cu + CO₂ $\to$

b) Trích mỗi chất 1 ít làm mẫu thử.

	CO	CO₂	SO₂	N₂	NH₃
Dung dịch brom	–	–	mất màu dung dịch brom	–	–
Ca(OH)₂	–	tạo kết tủa trắng CaCO₃	X	–	–
Quỳ tìm ẩm	–	X	X	–	hóa xanh
CuO	chất rắn chuyển từ màu đen sang đỏ nâu	X	X	–	X

SO₂ + 2H₂O + Br₂ $\to$ 2HBr + H₂SO₄
CO₂ + Ca(OH)₂ $\to$ CaCO₃ + H₂O
CuO + CO $\to$ Cu + CO₂ $\to$

3. Bài toán

a) Cho 1,344 lít khí CO₂(đktc) hấp thụ hết vào 2 lít dung dịch X chứa NaOH 0,04M và Ca(OH)₂0,02M thu được m gam kết tủa. Tính m.

Giải:

n_CO2 = 1,344/22,4 = 0,06 mol;

n_NaOH = 0,04.2 = 0,08 mol

n_Ca(OH)2 = 0,02.2 = 0,04 mol

n_OH^– = 0,08 + 0,04.2 = 0,16 mol

T= n_OH^–/n_CO2 = 0,16/0,06 = 8/3

=> Tạo ra muối CO^2-

CO₂ + OH^– → CO₃^2-

0,06 0,06 mol

CO₃^2- + Ca²⁺ → CaCO₃↓

0,04 0,04 0,04 mol

=> m = 0,04.100 = 4 gam

b) Khử 16g hỗn hợp các oxit kim loại: FeO, Fe₂O₃, Fe₃O₄, CuO, PbO bằng khí CO ở nhiệt độ cao, khối lượng chất rắn thu được là 11,2 g. Tính thể tích khi CO đã tham gia phản ứng (đktc)

Giải:

Áp dụng ĐLBT khối lượng

n_CO2 = n_CO = x mol

m_oxit + m_CO = m_CR + m_CO2

=> 16 + 28x = 11,2 + 44x

=> x=0,3

=> V_CO = 6,72 (l)

c) Dung dịch X chứa hỗn hợp gồm Na₂CO₃1,5M và KHCO₃ Nhỏ từ từ từng giọt cho đến hết 200 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch X, sinh ra V lít khí (ở đktc). Tính giá trị của V.

Giải:

n_HCl = 0,2.1 = 0,2 mol

n_Na2CO3 = 1,5.0,1 = 0,15 mol

n_KHCO3 = 1.0,1 = 0,1 mol

CO₃^2- + H⁺ → HCO₃^–

HCO₃^– + H⁺ → CO₂ + H₂O

V = 0,05.22,4 = 0,112 (l)

Bài tập ôn luyện:

1. Phương trình

Hoàn thành các phương trình phản ứng sau:

a) Chứng minh C có tính khử (2 phản ứng)

Đáp án:

b) Nhôm → nhôm cacbua → metan → axetilen → cacbon dioxit

Đáp án:

c) Cacbon → hidro → đồng → đồng (II) oxit → khí cacbonic → natri hidrocacbonat

2. Nhận biết

Nhận biết các lọ mất nhãn sau và viết phương trình các phản ứng xảy ra:

a) NaHCO₃, Na₂CO₃, Ca(HCO₃)₂ và NaNO₃

Đáp án:

b) NaCl, Na₂CO₃, BaCO₃_,, Na₂SO₄ và BaSO₄

Đáp án:

3. Bài toán

a) Cho V lít CO₂ ( đktc) tác dụng 500ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,5M tạo thành 10 gam kết tủa. Tính giá trị của V?

Đáp án:

b) Khử hoàn toàn 32,20 gam hỗn hợp gồm CuO, Fe₂O₃ và ZnO bằng CO ở nhiệt độ cao thu được 25,00 gam hỗn hợp X gồm 3 kim loại. Cho X tác dụng vừa đủ với dung dịch HNO₃ thì thu được V lít khí NO duy nhất (đktc) và dung dịch chứa m gam muối (không chứa NH₄NO₃). Tính thể tích khí NO thoát ra và m gam muối thu được.

Đáp án:

c) Nhỏ từ từ từng giọt đến hết 400 ml dung dịch HCl 2M vào 100 ml dung dịch hỗn hợp chứa (K₂CO₃ 3M và Na₂CO₃ 2 M), sau phản ứng thu được V lít khí CO₂ (đktc). Tính V.