Lý thuyết:

Nitơ: https://lecttr.com/wp-admin/post.php?post=6465&action=edit

Amoniac và muối amoni: https://lecttr.com/wp-admin/post.php?post=6741&action=edit

Bài tập:

1. Phương trình

a) Viết 2 phương trình chứng minh Nitơ vừa có tính khử vừa có tính oxi hoá.   

b) Viết sản phẩm tạo thành khi nhiệt phân 2 muối amoni nitric và amoni hidrocacbonat.

 

• Đáp án:

a)

Phương trình chứng minh nitơ có tính oxi hóa:

\( N_2 + 3H_2 \xrightarrow[t^{0}C]{xt} 2NH_3 \)

Phương trình chứng minh nitơ có tính khử:

\( N_2 + O_2 \xrightarrow[t^{0}C]{xt} 2NO \)

b)

\( NH_4NO_2 \overset{t^{0}C}{\rightarrow} 2H_2O + N_2 \) \( NH_4HCO_3 \overset{t^{0}C}{\rightarrow} 2H_2O + NH_3 + CO_2 \)

2. Nhận biết 

Nhận biết các lọ mất nhãn sau và viết phương trình các phản ứng xảy ra:

a) NH₄NO₃, NaHCO₃, (NH₄)₂SO₄, FeCl₂ và AlCl₃. 

b) Pb(NO₃)₂, NH₄Cl, (NH₄)₂CO₃, ZnSO₄, Na₃PO₄ và MgSO₄

c) N₂ , H₂ , O₂ và Cl₂

• Đáp án:

a) Trích mỗi chất 1 ít làm mẫu thử

	NH4NO3	NaHCO3	(NH4)2SO4	FeCl2	AlCl3
Ba(OH)2	NH3↑ mùi khai	↓trắng BaCO3	NH3↑ mùi khai,↓trắng BaSO4	↓trắng xanh Fe(OH)2	↓trắng sau đó tan dần

2NH₄NO₃ + Ba(OH)₂ → Ba(NO₃)₂ + 2NH₃↑ + 2H₂O

        2NaHCO₃ + Ba(OH)₂ → BaCO₃↓ + Na₂CO₃ + 2H₂O

        (NH₄)₂SO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO₄↓ + 2NH₃↑ + 2H₂O

        FeCl₂ + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + Fe(OH)₂↓

        2AlCl₃ + 3Ba(OH)₂ → 3BaCl₂ + 2Al(OH)₃↓

        2Al(OH)₃ + Ba(OH)₂ → Ba(AlO₂)₂ + 4H₂O

 

b) Trích mỗi chất 1 ít làm mẫu thử

Pb(NO3)2	ZnSO4	MgSO4	NH4Cl	(NH4)2CO3	Na3PO4
NaOH	↓ trắng Pb(OH)2, kết tủa tan dần Na2PbO2	↓ trắng Zn(OH)2, kết tủa tan dần Na2ZnO2	↓trắng Mg(OH)2	↑ mùi khai NH3	↑ mùi khai NH3	–
HCl	↓ trắng PbCl2	X	X	X	↑ không màu CO2

 ZnSO₄ + 2NaOH → Zn(OH)₂↑ + Na₂SO₄

        Zn(OH)₂ + 2NaOH → Na₂ZnO₂ + 2H₂O

        MgSO₄ + 2NaOH → Mg(OH)₂↓ + Na₂SO₄

        Pb(NO₃)₂ + 2NaOH → Pb(OH)₂­ + 2NaNO₃

        Pb(OH)₂ + 2NaOH → Na₂PbO₂ + 2H₂O

        NH₄Cl + NaOH → NH₃↑+ H₂O + NaCl

        (NH₄)₂CO₃ + NaOH → 2NH₃↑ + 2H₂O + Na₂CO₃

        (NH₄)₂CO₃ + HCl → NH₄Cl + H₂O + CO₂↑

c) Trích mỗi chất 1 ít làm mẫu thử

– Dùng quì tím ẩm:
     + Nhận được Clo (do quì tím mất màu)
     + Nhận được HCl (do quì tím hoá đỏ)
– Dùng que đốm còn tàn đỏ:
     + Nhận được O2 (do que đốm bùng cháy)
     + Nhận được N2 (que đốm tắt)

\(H_2O + Cl_2 \rightarrow  HCl + HClO\)

3. Bài toán

a) Cần lấy bao nhiêu lít khí nitơ và khí hiđro để điều chế được 67,2 lít khí amoniac ? Biết rằng thể tích của các khí đều được đo trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất và hiệu suất của phản ứng là 25%.

b) Dẫn 2,24 lít NH3 (đktc) đi qua ống đựng 32 gam CuO nung nóng thu được chất rắn A và khí B. Ngâm chất rắn A trong dung dịch HCl 2M dư. Tính thể tích dung dịch axit đã tham gia phản ứng ? Coi hiệu suất quá trình phản ứng là 100%.

• Đáp án: 

$\begin{array}{c}{\mathrm{a)}}^{}\end{array}$

Tỷ lệ số mol cũng chính là tỷ lệ thể tích

${\mathrm{Lý\; thuyết:}}^{}$

${\mathrm{\backslash (\; V\_\{N\_2\}\; =\; \backslash frac\{1\}\{2\}\; .67,2\; =\; 33,6l \backslash )}}^{}$

${\mathrm{\backslash (\; V\_\{H\_2\}\; =\; \backslash frac\{3\}\{2\}\; .67,2\; =\; 100,8l\; \backslash )}}^{}$

Thực tế:

${\mathrm{\backslash (\; V\_\{N\_2\}\; =\; \backslash frac\{33,6\}\{25\%\}\; =\; 134,4l\; \backslash )}}^{}$

${\mathrm{\backslash (\; V\_\{H\_2\}\; =\; \backslash frac\{100,8\}\{25\%\}\; =\; 403,2l\; \backslash )}}^{}$

b)

n_NH3 = \frac{2,24}{22,4} = 0,1 mol 

n_CuO = \frac{32}{80} = 0,4 mol

3CuO + 2NH₃  3Cu + N₂ + 3H₂O

=> NH₃ phản ứng hết, CuO dư

=> n_{CuO dư} = 0,4 – 0,1.3/2 = 0,25 mol

=> n_HCl = 2.0,25 = 0,5 mol

=> V = \frac{0,5}{2} = 0,25 l

 

Bài tập ôn luyện:

1. Phương trình

1. Viết 2 phản ứng chứng minh amoniac thể hiện tính bazơ và 3 phản ứng chứng minh nó có tính khử.

• Đáp án: 

2. Cho từ từ đến dư NH₃ vào dung dịch FeCl₃, ZnCl₂, CuSO₄, AlCl₃. Lấy kết tủa đem nung đến khối lượng không đổi được chất rắn X. Cho CO dư đi qua X nung nóng thì thu được các chất rắn nào? Viết phương trình các phản ứng xảy ra.

• Đáp án:

2. Nhận biết 

Nhận biết các lọ mất nhãn sau và viết phương trình các phản ứng xảy ra:

a) Na₂CO₃; (NH₄)₃PO₄; NH₄Cl; NaNO₃

• Đáp án: 

b) Bằng thí nghiệm nào có thể kiểm tra được khí nitơ có lẫn tạp chất như clo, hiđro clorua hay hiđro sunfua

• Đáp án: 

3. Bài toán

1. Với 16,8dm3 N₂ cùng 1 lượng khí hidro, có thể điều chế được bao nhiêu lít khí amoniac, biết hiệu suất phản ứng là 24,5% trong 2 trường hợp sau:

a) H₂ dư 

b) 1000mg H₂

• Đáp án:

2. Cho 100ml dung dịch amoniac có hòa tan 4,48l NH3 (đktc) tác dụng với 450ml dung dịch H₂SO₄1M. Tính nồng độ mol của các ion và muối amoni sunfat. Viết phương trình các phản ứng đã xảy ra.

• Đáp án: