Khi dịch hạch ở Luân Đôn xảy ra, Isaac Newton chỉ mới 20 tuổi. Lúc đó, ông chỉ mới là một sinh viên đại học bình thường của Trinity College, thuộc Đại học Cambridge.

 

Phải mất tới tận 200 năm sau các nhà khoa học mới tìm ra được nguyên nhân gây nên bệnh dịch hạch. Nhưng ngay cả khi không biết chính xác nguyên nhân thì người dân lúc đó vẫn thực hiện một số điều tương tự chúng ta đang làm.

 

Năm 1665, trước diễn biến của dịch hạch, Đại học Cambridge đã cho sinh viên về nhà để tiếp tục việc học tập. Đối với Newton, điều đó có nghĩa là về Woolsthorpe Manor, dinh thự của gia đình ông cách Cambridge 60 dặm về phía bắc.

 

Dù không có giáo sư hướng dẫn việc học tập cho mình, nhưng Newton vẫn hoạt động một cách hiệu quả. Quãng thời gian hơn một năm ông không đến trường được gọi là annus mirabilis, hay còn gọi là ‘năm của những điều kì diệu’.

 

Đầu tiên, ông tiếp tục nghiên cứu những vấn đề toán học mà ông đang theo đuổi ở Đại học Cambridge, và một cách bất ngờ, các bài viết của ông về những vấn đề đó trở thành những công trình mở đường cho các vấn đề định nghĩa cơ bản của bộ môn giải tích.

 

Tiếp theo, ông lại chọn mua một vài lăng kính và bắt đầu thử nghiệm chúng trong phòng ngủ của mình, đồng thời còn khoan một lỗ để ánh sáng có thể xuyên qua. Từ việc làm này đã khiến ông nảy ra những kiến thức cơ bản nhất về quang học.

 

Chuyện tiếp theo này thì ai cũng biết. Bên ngoài dinh thự nhà ông có một cây táo. Chính là cây táo ‘huyền thoại’ đó. Câu chuyện về việc Newton ngồi dưới gốc cây táo, bị quả táo rơi xuống đầu, và đột nhiên hiểu được các lí thuyết về trọng lực và chuyển động, phần lớn là hư cấu. Tuy nhiên, theo John Conduitt, trợ lí của Newton, có một phần là sự thật, “Khi đang nghỉ ngơi trong vườn, ông tự nhiên nghĩ rằng sức mạnh của trọng lực (có thể làm cho quả táo rơi từ trên cây xuống mặt đất) hẳn không bị giới hạn trong một khoảng cách nhất định tính từ bề mặt Trái Đất mà có thể lớn hơn so với nhiều người nghĩ. Newton đã tự hỏi: ‘Tại sao không thể lên cao hơn tới Mặt Trăng?’

 

Newton trở lại Cambridge năm 1667 với hàng tá lí thuyết trong tay. Trong vòng sáu tháng, ông đã trở thành nghiên cứu sinh; hai năm sau, ông đã trở thành giáo sư.

 

Vì vậy, nếu bạn học tập ở nhà trong những tuần tới của dịch Covid – 19, hãy nhớ tới ví dụ của Newton. Có thời gian để suy nghĩ và trải nghiệm trong sự thoải mái, không bị gò bó là một sự đổi đời đối với Newton – và đương nhiên chẳng ai để ý rằng ông đã có những phát hiện đó trong bộ đồ ngủ của mình hay không.

 

Nguồn:  https://www.washingtonpost.com/history/2020/03/12/during-pandemic-isaac-newton-had-work-home-too-he-used-time-wisely/, Washington Post, 12/3/2020.

Đọc ngay tại: https://lecttr.com/

Comments to: Isaac Newton và quãng thời gian tự cách li của mình