Bài 31 : Tập tính của động vật

I. Khái niệm tập tính

• Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên ngoài hoặc bên trong cơ thể). 
• Nhờ đó mà động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại.

II. Phân loại tập tính

• Tập tính được chia làm 2 loại : tập tính bẩm sinh và tập tính học được.

1. Tập tính bẩm sinh 

• Là loại tập tính sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài.

 VD : Ve sầu kêu vào ngày hè, đến mùa sinh sản thì ếch đực kêu, nhện giăng lưới.

2. Tập tính học được

• Là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm.

VD : Người đi đường thấy đèn đỏ thì dừng lại, chuột nghe tiếng mèo thì chạy trốn.

• Tuy nhiên, có nhiều trường hợp rất khó để phân biệt là tập tính bẩm sinh hay là tập tính học được. Có nhiều tập tính của động vật có cả nguồn gốc bẩm sinh và học được. Chẳng hạn, tập tính xây tổ của chim vừa là bẩm sinh và vừa là học được của đồng loại.

III. Cơ sở thần kinh của tập tính

• Tập tính bẩm sinh là chuỗi phản xạ không điều kiện mà trình tự của chúng trong hệ thần kinh đã được gen quy định sẵn từ khi sinh ra, và rất bền vững, không thay đổi.
• Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều kiện. Quá trình hình thành tập tính học được chính là quá trình hình thành các mối liên hệ mới giữa các nơtron. Tập tính học được không bền vững, rất dễ bị thay đổi. 
• Sự hình thành tập tính học được phụ thuộc vào mức độ tiến hóa của hệ thần kinh và tuổi thọ của chúng. 
• Một số tập tính của động vật như tập tính sinh sản, ngủ đông là kết quả phối hợp hoạt động của hệ thần kinh và hệ nội tiết.

*Bài tập :

1. Tập tính là gì?
2. Cho một số ví dụ về tập tính bẩm sinh và tập tính học được.
3. Phân biệt tập tính bẩm sinh và tập tính học được.