Bài 26: Xicloankan

Cấu tạo

Xicloankan là những hidocacbon no có mạch vòng (một hay nhiều vòng).

• Công thức phân tử chung của các xincloankan là với .
• Cách gọi tên: Ghép từ “xiclo” vào vào tên của ankan không nhánh có cùng số nguyên tử cacbon.
• Các phân tử cacbon trong các xicloankan liên kết với nhau tạo liên kết σ tạo mạch vòng. Nguyên tử cacbon của vòng lại liên kết với các nguyên tử hidro khác hoặc gốc ankyl.

Tính chất hóa học

Phản ứng thế

• Nguyên tử hidro trong phân tử xicloankan có thể bị thế bới nguyên tử halogen khi chiếu sáng hoặc đun nóng.

Phản ứng cộng mở vòng

Xiclopropan

• Có khả năng tham gia phản ứng cộng hidro, axit hidro bromua và làm mất màu dung dịch brom

Xiclobutan

• Có khả năng tham gia phản ứng cộng hidro
• PTHH:

Xiclohexan

• Từ C5 trở lên không thể tham gia phản ứng cộng mở vòng

Phản ứng oxi hóa

• Oxi hóa hoàn toàn:
• Xicloankan không làm mất màu dung dịch brom.

Điều chế

• Xicloankan có thể được tách trực tiếp từ quá trình chưng cất dầu mỏ.
• Bên cạnh đó, nó cũng có thể được điều chế từ ankan:

Ứng dụng

• Dùng làm nhiên liệu như ankan
• Dung môi, nguyên liệu để điều chế các chất khác như benzen