Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo)

Các phương tiện diễn đạt và đặc trưng của phong cách ngôn ngữ chính luận

Các phương tiện diễn đạt

• Về từ ngữ
• Về ngữ pháp
• Về biện pháp tu từ

Đặc trưng của phong cách ngôn ngữ chính luận

Có 3 đặc trưng cơ bản:

• Tính công khai về quan điểm chính trị
• Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận
• Tính truyền cảm, thuyết phục.

Luyện tập

Câu 1

Các biện pháp tu từ chính trong đoạn văn chính luận sau:

• Điệp ngữ: Ai có …. dùng …
• Liệt kê: súng, gươm, cuốc, thuổng, gậy gộc. => Liệt kê giáng bậc, từ lớn đến nhỏ, từ vũ khí đến dụng cụ thô sơ.
• Ngắt đoạn, kết hợp cùng các biện pháp tu từ trên => tạo thành giọng văn vô cùng dứt khoát, hùng hồn và mạnh mẽ.

Câu 2

Có thể trình bày một số luận chứng và luận cứ sau để chứng minh câu nói của Hồ Chủ tịch:

• Luận cứ: Ở thời điểm nào thì thanh niên – trong đó học sinh là lực lượng quan trọng – gánh vác nhiệm vụ quan trọng. Họ chính là thế hệ trẻ, là trụ cột của nước nhà, là tương lai của đất nước => Các phẩm chất cần có của con người trong thời đại mới.
• Các luận chứng:
  • Thế hệ thanh niên trong CMT8
  • Thế hệ thanh niên trong kháng chiến chống Pháp trước đây và chống Mỹ sau này.
  • Thế hệ thanh niên ngày nay trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, hội nhập với thế giới, làm giàu đất nước, rạng danh dân tộc.
• Kết luận: thanh niên – trong đó phần lớn là học sinh – ra sức học tập để nước nhà sánh vai với cường quốc năm châu, các quốc gia văn minh và tiến bộ.

Câu 3

Có thể tham khảo một số ý sau:

• Lòng yêu nước có thể được dạy dỗ, kế thừa từ truyền thống, nhưng ở một khía cạnh khác, nó bắt nguồn từ những tình cảm thiết thực từ những cái nôi của mỗi người.

  – Yêu người thân: cha mẹ, ông bà, anh chị em, bạn hữu.

  – Yêu làng quê, phố nhỏ và những kỉ niệm thời thơ ấu dưới mái trường.

• Từ tình cảm “nhỏ bé” nhưng sâu sắc, thiết tha => Lòng yêu nước trở thành một thứ tình cảm thiêng liêng và có ý thức luôn có sẵn trong mỗi người.
•  Yêu nước là phải hết lòng bảo vệ và tận lực góp phần xây dựng đất nước.