Hồi trống cổ thành

Tìm hiểu chung

Tác giả La Quán Trung

- Có biệt hiệu là Hồ Hải tản nhân.

Là người vùng Thái Nguyên.
Tính tình ông cô độc, thích một mình ngao du đó đây.
Ông là người đầu tiên đóng góp xuất sắc cho trường phái tiểu thuyết lịch sử thời Minh – Thanh ở Trung Quốc

Tác phẩm

Đoạn trích Hồi trống cổ thành được trích trong hồi 18 – Tam quốc diễn nghĩa.

Tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa

Nguyên tên là Tam quốc thông tục diễn nghĩa.
Là một tiểu thuyết lịch sử Trung Quốc được La Quán Trung viết vào thế kỉ XIV về thời kì hỗn loạn ở Trung Quốc. Tiểu thuyết này được xem là một trong bốn tứ đại danh tác của Trung Quốc.
Tiểu thuyết gồm 120 chương hồi.

Đọc – hiểu văn bản

Nhân vật Trương Phi

Khi nghe tin Quan Công đến

Thái độ: chẳng nói chẳng rằng.
Hành động: lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân, đi tắt ra cửa Bắc.

→ Hành động vội vàng, nóng vội.

Khi gặp Quan Công

Thái độ: mắt trợn tròn, râu hùm vểnh ngược.
Hành động: hò hét như sấm, múa sà mâu tới đâm Quan Công.
Cách xưng hô: Mày – tao, nó, thằng. → Trương Phi không coi Quan Công là người bề trên.
Nguyên nhân: vì nghi ngờ Quan Công phản bội

→ Qua đây, ta có thể thấy được Trương Phi là một người nóng nảy. Nhưng đó lại là biểu hiện của sự cương trực, kiên quyết.

Buộc tội Quan Công: Sử dụng những lập luận sắc bén, hợp tình hợp lí
- Bỏ anh → Bất nghĩa
- Hàng Tào → Bất trung
- Được phong hầu tước → Tham lam
- Đến đây đánh lừa; đâu có tốt bụng; đến để bắt ta → Bất nhân

→ Trong mắt Trương Phi lúc này, Quan Công là một tên bất nghĩa, bất trung, tham lam lại còn bất nhân.

→ Trương Phi là một người rạch ròi trắng đen, yêu ghét rõ ràng.

Khi Sái Dương xuất hiện

Suy nghĩ: Nghĩ Quan Công đem quân đến bắt mình
Hành động: Múa bát xà mâu hăm hở xông lại đâm Quan Công.
Yêu cầu: Đánh ba hồi trống để Quan Công chém chết tướng giặc thể hiện lòng thành, thẳng tay đánh trống để thách thức Quan Công.

→ Thái độ mạnh mẽ, kiên quyết, dứt khoát của con người ngay thẳng

→ Việc Sái Dương xuất hiện đẩy mâu thuẫn giữa hai nhân vật Trương Phi – Quan Công lên đến đỉnh điểm

→ Sái Dương là nút thắt để Quan Công giải mối hàm oan, Quan Công nhờ đó mà giải được nỗi oan cho mình, Trương Phi cũng thể hiện được khí chất khảng khái của người anh hùng.

Nhân vật Quan Công

Ông là một người trung nghĩa. Cách thể hiện sự trung nghĩa của ông không quá máy móc, cứng nhắc như Trương Phi.
Trong đoạn trích, Quan Công rơi vào tình thế nghìn cân treo sợi tóc. Tuy ông đã vượt qua năm cửa ải của Tào Tháo để được hội ngộ anh em nhưng bị Trương Phi nghi ngờ là bội nghĩa. → Quan Công quyết định lấy lại lòng tin của Trương Phi.

Quá trình lấy lại lòng tin

Cầu cứu hai chị dâu minh oan cho mình. Nhưng với tính cách nóng nảy của Trương Phi nên đã không thành:
- Chuyện này em không biết, ta cũng khó nói. May có hai chị ở đây, em đến mà hỏi.
- Khoan đã chú Ba, khoan đã! Chớ hấp tấp mà làm càn bây giờ, chú Hai không biết tin tức mọi người nên phải tạm nương mình bên Tào. Nay đã biết anh nhà ở Nhữ Nam, không ngại hiểm trở, đưa bọn ta đến đây.Chú không được nghĩ lầm như thế!
- Chú Hai trước ở Hứa Đô, thực là bất đắc dĩ.
- Trương Phi vẫn không tin: Hai chị bị lừa dối đấy. Trung thần thà chịu chết chứ không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ?
Đích thân mình từ tốn thuyết phục Trương Phi:
- Hiền đệ đừng nói vậy, oan uổng quá!
- Nếu ta đến đây bắt em, tất phải đem theo quân mã chứ!

→ Tuy nhiên, tất cả những lời thuyết phục này đều không có tác dụng đối với Trương Phi. Chắc có lẽ, ông dùng cách này để trì hoãn hành động nóng nảy của Trương Phi vì ông không muốn mình phải đối đầu với Trương Phi.

Tự ra điều kiện để lấy lại lòng tin của Trương Phi: chém đầu Sái Dương và chấp nhận điều kiện về thời gian của Trương Phi.
- Hiền đệ hãy khoan, xem ra chém tên tướng ấy, để tỏ lòng thực của ta!
- Nếu mày quả có lòng thực, ta đánh ba hồi trống, mày phải chém được tên tướng ấy.
- Quan Công chẳng nói một lời, múa long đao xô lại, Trương Phi thẳng cánh đánh trống. Chưa dứt một hồi, đầu Sái Dương đã lăn xuống đất.

Qua đó, ta có thể thấy rằng: Quan Công là một người trung nghĩa, khôn khéo và đầy tài năng.