Các phần tử phản động thường tỏ ra thích thú với những lá cờ không còn tồn tại. Dylann Roof, một kẻ theo thuyết ‘Người Da trắng thượng đẳng’, thường đăng những lá cờ đó lên trang Facebook cá nhân của mình. Roof thường đăng Lá cờ của Liên minh Miền Nam Hoa Kỳ, lá cờ cũ của Zimbabwe mặc trên người, tuy nhiên, lá cờ gây nhiều tò mò nhất vẫn là Lá cờ cũ của Nam Phi, dựa trên một lá cờ của Cộng hòa Hà Lan hồi thế kỉ 18. Tại sao lại như vậy?
Lá cờ cũ của Nam Phi được sử dụng từ năm 1928 đến hết năm 1994 khi người da màu ở Nam Phi đấu tranh đạt được sự bình đẳng về chính trị. Thiết kế của lá cờ phản ánh nguồn gốc lịch sử của đất nước, là một thuộc địa do người da trắng cai trị. Nó cũng thể hiện cuộc xung đột dài hàng thế kỉ giữa những người Hà Lan di cư và những người Anh đến sau. Nền cờ được dựa trên một trong những lá cờ của Các tỉnh Hà Lan thống nhất, với ba sọc: cam, trắng, và xanh. Trên sọc trắng, nằm ở trung tâm, có ba lá cờ khác được thu nhỏ: cờ Anh, Orange Free State, và Transvaal.
Màu cam biểu tượng cho lòng yêu nước của người Boers ở Nam Phi và những người anh em Hà Lan của họ. Màu này được bắt nguồn từ William xứ Orange – Nassau, vị công tước đã chỉ huy cuộc chiến chống Tây Ban Nha để giành độc lập cho Hà Lan, và sau đó, con cháu của ông đã lãnh đạo Hà Lan. Những người ủng hộ William đã dùng lá cờ mang màu sắc của dòng họ nhà ông, mà người Hà Lan gọi là Oranje – blanje – bleu.
Trong suốt thế kỉ 19, khi Hà Lan bắt đầu phong trào dân chủ hóa và phong trào công nhân, cờ Oranje – blanje – bleu gắn liền với phe cực hữu có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa. Cánh hữu thường ủng hộ Nhà Orange, trong khi cánh tả muốn loại bỏ chế độ quân chủ. Trong những năm đầu của thế kỉ 20, phe cực hữu ở Hà Lan đã sản sinh ra một phong trào phát xít riêng – phong trào Quốc Xã – và dùng lá cờ này làm biểu tượng dù năm 1937 Nữ hoàng Hà Lan đã chọn lá cờ đỏ, trắng, xanh làm lá cờ chính thức. Khi Đức Quốc Xã chiếm đóng Hà Lan và sử dụng phong trào này như một chế độ bù nhìn, thì cờ Oranje – blanje – bleu mang âm hưởng của hệ tư tưởng phân biệt chủng tộc, giống như cờ của Liên minh Miền Nam Hoa Kì thì nó cũng trở thành biểu tượng cho sự phản quốc. Nhiều năm sau chiến tranh thế giới thứ hai, việc treo lá cờ này ở Hà Lan được xem như phạm pháp, tương tự với việc dựng lại biểu tượng chữ vạn của Đức Quốc Xã.
Vài năm qua thì lá cờ này lại chính là chủ đề gây tranh cãi ở Hà Lan. Một chính khách dân túy chống nhập cư và chống Hồi giáo ở Hà Lan đã tuyên bố lá cờ là niềm tự hào của Hà Lan và cần được thanh tẩy để bỏ đi ý nghĩa Đức Quốc Xã của nó. Điều này làm cho cánh tả đưa ra các cáo buộc phân biệt chủng tộc, và do đó càng làm tăng sự oán giận và đoàn kết phía cánh hữu.
Roof có thể không nhận thức điều này, nhưng việc đăng Lá cờ cũ của Nam Phi là một hành vi hai trong một: một lá cờ phân biệt chủng tộc dựa trên một lá cờ cũ khác, mà hiện tại chính nó cũng bị xem là phân biệt chủng tộc. Có lẽ cũng kì lạ khi lá cờ này gắn liền với Hà Lan, một đất nước nổi tiếng về lòng khoan dung dù hiện tại ít nhiều bị phai nhạt. Tuy nhiên vẫn còn một vài ngoại lệ với một số thuộc địa cũ của Hà Lan, ví dụ như thành phố Albany, New York và quận Bronx; những thành phố này vẫn dùng màu sắc cũ để khơi gợi là bản sắc địa phương theo chủ nghĩa tự do ở Hà Lan.
Cờ quận Bronx, New York.
Cờ Nam Phi thời kì 1928 – 1994
Cờ của Nhà Orange
Nguồn tham khảo: https://www.economist.com/the-economist-explains/2015/06/22/how-an-old-dutch-flag-became-a-racist-symbol – The Economist.
Tác giả có tham khảo bài dịch của Nguyễn Thị Kim Phụng, hiệu đính Lê Hồng Hiệp.
No Comments
Leave a comment Cancel