Điều khiển sinh sản ở động vật
Một số biện pháp làm thay đổi số con
Sử dụng hoocmôn hoặc chất kích thích tổng hợp
- Làm trứng chín và rụng hàng loạt, sau đó đem trứng thụ tinh nhân tạo tạo ra cá thể mới.
Thay đổi các yếu tố môi trường
- Thay đổi nhiệt độ, độ ẩm môi trường, ánh sáng để điều khiển sự sinh sản của động vật.
Nuôi cấy phôi
- Giúp tăng nhanh số lượng cá thể
- Cách gây rụng trứng nhiều bằng hoocmon: kích thích rụng trứng nhiều -> thụ tinh nhân tạo bên ngoài -> thu nhận phôi -> cấy phôi vào tử cung. Bằng cách này một con cái có thể tạo ra nhiều phôi.
- Cách gây đa thai nhân tạo: tiêm hoocmon thúc đẩy trứng chín -> thụ tinh nhân tạo bên ngoài -> tách tế bào con ra khỏi hợp tử -> mỗi tế bào con phát triển thành phôi mới -> cấy các phôi vào tử cung con cái. Bằng cách này người ta thu được nhiều con từ một trứng được thụ tinh, áp dụng cho động vật quí hiếm chỉ đẻ được 1 con trong 1 lứa.
- Nuôi cấy phôi giải quyết được vấn đề vô sinh trong sinh đẻ ở người, giúp các cặp vợ chồng vô sinh có thể sinh con.
Thụ tinh nhân tạo
- Làm tăng hiệu quả thụ tinh. Thụ tinh nhân tạo có thể diễn ra bên ngoài hoặc bên trong cơ thể.
- Thụ tinh nhân tạo bên ngoài cơ thể: lấy trứng và tinh trùng ra khỏi cá thể cái và đực rồi cho tiếp xúc nhau., thường dùng cho cá, đạt hiệu quả rất cao khoảng 80 – 90% trong khi thụ tinh tự nhiên chỉ đạt hiệu quả 40%.
- Thụ tinh nhân tạo bên trong cơ thể: bảo quản tinh trùng con đực ở trạng thái tiềm sinh (trong nito lỏng ở -196 độ C), khi cần dùng thì hoạt hóa tinh trùng rồi đưa vào cơ quan sinh dục con cái. Phương pháp này đạt hiệu quả sinh sản cao và bảo toàn được những đặc điểm mong muốn của con đực giống.
Một số biện pháp điều khiển giới tính
- Tùy theo nhu cầu mà người ta có thể điều khiển giới tính của động vật theo hướng đực hay cái.
- Muốn tăng nhanh đàn gia súc, gia cầm cần tăng nhiều con cái, vì một con đực có thể thụ tinh cho nhiều con cái. Muốn có nhiều trứng và sữa cần tạo ra nhiều con cái. Muốn nhiều thịt cần tạo ra nhiều con đực vì con đực thường to và lớn nhanh hơn.
- Điều khiển giới tính bằng cách: sử dụng hoocmôn, tách tinh trùng (lọc, li tâm, điện li), chiếu tia tử ngoại, thay đổi chế độ ăn…
- Phải cấm xác định giới tính của thai nhi người để tránh mất cân bằng giới tính, tránh ảnh hưởng xấu đến đời sống, xã hội. Do ảnh hưởng của lối suy nghĩ trọng nam khinh nữ từ xa xưa nên có những gia đình chỉ muốn đẻ con trai, khi có thai con gái thì nạo phá. Đây là một tư tưởng sai lệch cần được đổi mới trong cuộc sống hiện đại.
Sinh trưởng có kế hoạch ở người
Sinh đẻ có kế hoạch là gì?
- Sinh đẻ có kế hoạch là điều chỉnh về số con, thời điểm sinh con và khoảng cách sinh con sao cho phù hợp với việc nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội. Khi có sự kiểm soát về số lượng con cái thì mỗi đứa trẻ sẽ được chăm sóc, giáo dục trong điều kiện tốt nhất.
Các biện pháp tránh thai
- Để có thể chủ động sinh con theo kế hoạch.
- Lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp với mỗi người.
- Phá thai không được xem là biện pháp sinh đẻ có kế hoạch mà chỉ là biện pháp tránh đẻ bất đắc dĩ vì chúng chỉ giúp người nữ không sinh con ngoài ý muốn nhưng có thể gây nên hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe người phụ nữ như mất máu, viêm nhiễm đường sinh dục, vô sinh,… thậm chí tử vong.
Tên biện pháp tránh thai | Cơ chế tác dụng |
---|---|
1.Tính ngày rụng trứng | Tránh giao hợp vào ngày trứng rụng (vào khoảng giữa chu kì kinh nguyệt) để tinh trùng không gặp được trứng. |
2. Sử dụng bao cao su | Ngăn không cho trứng gặp tinh trùng và tránh lây nhiễm các bệnh tình dục khi giao hợp. |
3. Sử dụng thuốc viên tránh thai |
|
4. Sử dụng vòng tránh thai | Kích thích lên niêm mạc tử cung gây phản ứng chống lại sự làm tổ của tử cung. Hợp tử không làm tổ được sẽ rơi ra ngoài |
5. Cắt và thắt ống dẫn trứng | Không cho trứng gặp tinh trùng trong ống dẫn trứng |
6. Cắt và thắt ống dẫn tinh | Ngăn không cho tinh trùng đi ra để gặp trứng. |
No Comments
Leave a comment Cancel