Tìm hiểu chung
Tác giả Mikhail Aleksandrovich Sholokhov


Tiểu sử
- Mikhail Aleksandrovich Sholokhov (Mi-kha-in A-lếch-xan-đrô-vích Sô-lô-khốp) sinh ngày 24 tháng 05 năm 1905, mất 21 tháng 02 năm 1984.
- Bố ông là một nông dân Cozak. Mẹ ông xuất thân từ một gia đình nông dân người Ukraine đã có một đời chồng.
- Ông là người dân tộc Kazak.
- Sholokhov sinh ra tại thị trấn Vi-ô-sen-xcai-a thuộc tỉnh Rô-xtốp trên vùng thảo nguyên sông Đông.
Cuộc đời
- Ông tham gia cách mạng từ khá sớm. với nhiều vai trò, nhiệm vụ khác nhau: thư ký ủy ban trấn, nhân viên thu mua lương thực, tiễu phỉ,…
- Cuối năm 1992: ông đến Moskva (Mát-xcơ-va) và làm nhiều công việc khác nhau để kiếm sống: đập đá, khuân vác, kế toán,…
- Năm 1926: ông in hai tập truyện ngắn Truyện sông Đông và Thảo nguyên xanh.
- Năm 1925: ông trở về quê và bắt đầu viết tác phẩm tâm huyết của đời mình.
- Năm 1932: Ông là đảng viên Đảng Cộng sản Liên Xô
- Năm 1939: Ông được bầu làm Viện sĩ Viện hàn lâm Khoa học Liên Xô.
- Trong khoảng thời gian chiến tranh vệ quốc vĩ đại chống phát xít Đức xâm lược, ông theo sát Hồng quân trên nhiều chiến trường với tư cách phóng viên báo Sự thật.
Sự nghiệp văn học
Các tác phẩm tiêu biểu
- Truyện sông Đông (1926)
- Thảo nguyên xanh (1926)
- Sông Đông êm đềm (1925)
- Số phận con người (1957)
Giải thưởng
- Giải Nobel Văn học
- Giải thưởng Quốc gia
Tác phẩm
- Là cộc mốc quan trọng mở ra chân trời mới cho văn học Nga.
- Vì dung lượng tư tưởng lớn nên tác phẩm đã được liệt vào loại tiểu anh hùng ca.
- Tác phẩm thể hiện cách nhìn cuộc sống và chiến tranh một cách toàn diện, chân thực và sự đổi mới trong cách miêu tả nhân vật. Đồng thời, thông qua tác phẩm, người đọc cũng phần nào nhìn thấy tính cách, khí phách anh hùng và nhân hậu của người lính Xô Viết.
Tóm tắt
Trong những năm nội chiến, Xô-cô-lốp tham gia Hồng quân. Nạn đói xảy ra, gia đình anh bị chết. Anh phải làm nhiều nghề để kiếm sống và đã xây dựng được một gia đình hạnh phúc.
Chiến tranh chống phát xít bùng nổ, anh ra trận nhưng bị bắt làm tù binh và bị tra tấn. Khi trốn thoát về được với Hồng quân thì anh mới biết vợ và hai con gái đã bị bom sát hại trước đó hai năm. Anh tiếp tục chiến đấu. Nhưng trớ trêu thay, đúng vào ngày chiến thắng, con trai của anh đã hi sinh…
Sau chiến tranh, anh xuất ngũ và làm lái xe cho một đội vận tải. Gặp bé Va-ni-a. Cậu bé mồ côi cha mẹ và không có nơi nương tựa. Chính vì thế, anh nhận nó làm con. Cuộc sống của anh từ đó thêm khó khăn song đã ấm áp hơn. Anh phải nén chịu, giấu đi những mất mát đau đớn của thể xác và tinh thần để bé Va-ni-a được hạnh phúc.
Một lần gặp rủi ro, anh bị thu bằng lái xe. Sau sự việc đó, anh lại cùng con đến Ka-sa-rư để kiếm sống.
Đọc – hiểu văn bản
Hậu quả của chiến tranh
Đối với Xô-cô-lốp
- Hoàn cảnh:
- Khi chiến tranh bùng nổ, anh phải ra trận, để lại vợ và ba con ở lại hậu phương.
- Chiến đấu chừng một năm, anh bị thương hai lần.
- Hai năm tiếp theo, anh bị đọa đày trong các trại tập trung của phát xít Đức.
- Năm 1942, vợ và hai cô con gái của anh qua đời vì bom phát xít giết hại. Nhưng trớ trêu thay, đến năm 1944, anh mới biết điều đó khi chạy thoát về quân ta.
- Vào đúng ngày chiến thắng, đứa con trai còn lại của anh, nay đã là đại úy pháo binh, bị một tên thiện xạ người Đức bắn chết.
→ Chiến tranh qua đi đã để lại rất nhiều hậu quả đau đớn cho nhân vật Xô-cô-lốp. Vợ và hai cô con gái của anh qua đời mà anh chẳng hề hay biết. Rồi cũng đến ngày thắng lợi, ngày mà mọi sư chiến đấu gian khổ của Xô-cô-lốp và đồng đội đã được đền đáp. Nhưng trớ trêu thay, một phát súng của tên thiện xạ người Đức đã cướp lấy sinh mạng của con trai ông, cướp lấy niềm hi vọng duy nhất và cũng là cuối cùng của ông.
- Tâm trạng:
- trong người tôi như có cái gì đó vỡ tung ra…
- trở về đơn vị như người mất hồn
- tìm đến rượu để giãi bày tâm trạng
Đối với Va-ni-a
- Ngoại hình:
- Mặt mũi thì bê bết nước dưa hấu, lem luốc, bụi bặm, bẩn như ma lem, đầu tóc rối bù, nhưng cặp mắt – cứ như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm.
- hai bàn chân nhỏ xíu
- Hoàn cảnh:
- Bố chết ở mặt trận.
- Mẹ bị bom chết trên tàu hỏa khi hai mẹ con đang đi tàu.
- Không có bà con thân thuộc.
- Bạ đâu ngủ đó.
- ai cho gì thì ăn nấy
⇒ Chính sự khốc liệt của chiến tranh đã gây nên nhiều đau khổ, mất mát cho nhân dân. Thậm chí, chính nó đã cướp đi sinh mệnh của rất nhiều người, cướp đi hạnh phúc của rất nhiều gia đình.
Cuộc gặp gỡ giữa hai nhân vật
- Địa điểm: quán giải khát.
- Ấn tượng của Xô-cô-lốp về Va-ni-a: Tôi thích nó, và lạ thật, thích đến nỗi bắt đầu thấy nhớ nó, cố chạy xe cho nhanh để được về gặp nó.
- Họ đồng cảm với nhau:
- Va-ni-a mất cả bố lẫn mẹ, lại không có họ hàng, không có quê hương.
- Xô-cô-lốp đã mất vợ, lần lượt mất hai con gái và con trai.
→ Chính vì sự đồng cảm, cảm thông cho hoàn cảnh mà Xô-cô-lốp đã quyết định nhận Va-ni-a làm con nuôi. Quyết định này xuất phát từ tình yêu thương thực sự mà Xô-cô-lốp dành cho Va-ni-a.
Diễn biến tâm lí hai nhân vật sau khi nhận con nuôi
Đối với Va-ni-a
-
- Cậu bé cảm thấy rất vui mừng và sung sướng khi được nhận nuôi:
- Nó nhảy chồm lên cổ tôi hôn vào má, vào môi, vào trán và như con chim chích, nó ríu rít líu lo vang rộn cả buồng lái: “Bố yêu của con ơi! Con biết mà! Con biết thế nào bố cũng tìm thấy con mà! Thế nào cũng tìm thấy mà! Con chờ mãi mong được gặp bố!”
- Nó áp át vào người tôi, toàn thân cứ run lên như ngọn cỏ trước gió.
- Cậu quyến luyến, không rời bố mình:
- cứ ôm chặt lấy cổ tôi
- không chịu buông ra
- áp chặt má vào cái má lởm chởm chưa cạo của tôi, cứ như là dán vào đó.
- Cậu bé cảm thấy rất vui mừng và sung sướng khi được nhận nuôi:
Đối với Xô-cô-lốp
- Anh cảm thấy tâm hồn tôi bỗng nhẹ nhõm và bừng sáng lên.
- Còn mắt tôi thì cứ mờ đi, cả người cũng run lên, hai bàn tay lẩy bẩy…
- Anh cảm thây như mình được hồi sinh.
- Khi anh đưa đứa con trai mới nhận nuôi về nhà, cả hai vợ chồng nhà chủ đều rất vui.
- Họ lăng xăng tíu tít.
- Bà chủ múc xúp bắp cải vào đĩa cho nó, rồi đứng nhìn nó ăn ngấu nghiến mà nước mắt ròng ròng.
Cuộc sống của hai nhân vật sau khi gặp nhau
- Tác giả miêu tả cuộc sống khắc nghiệt của hai cha con:
- Khó khăn trong việc chăm sóc Va-ni-a:
- Ban đầu, Va-ni-a còn theo anh trong những chuyến xe. Nhưng về sau, vì khó khăn nên anh đã để nó ở nhà, nhờ bà chủ trông nom. Nhưng nó cứ khóc suốt từ sáng cho đến tối, chiều tối chuồn ra kho thóc tìm tôi. Nó thường đợi anh ở đó cho đến khuya.
- Trong một lần xe trượt, anh đã quẹt nhẹ phải chân một con bò và bị tước đi bằng lái.
- Sức khỏe của anh dần yếu đi: nhưng mà quả tim của tôi đã rệu rã lắm rồi, đến phải thay pít-tông thôi… Có khi tự nhiên nó nhói lên, thắt lại, và giữa ban ngày mà tối tăm mặt mũi
- Khó khăn trong việc chăm sóc Va-ni-a:
- Nỗi ám ảnh anh về những người thân quá cố không dứt:
- hầu như đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy những người thân quá cố. VÀ lúc nào cũng thế, tôi ở bên này, sau hàng rào dây thép gai, còn vợ con thì tự do ở bên kia,… Tội nói chuyện với I-ri-na, với các con nhưng chỉ vừa mới toan lấy tay đẩy dây thép gai ra, thì vợ con lại rời bỏ tôi, cứ như là vụt tan biến mất…
- ban đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắt…
- Xô-cô-lốp có sức mạnh vượt qua khó khăn. Anh quyết tâm không làm tổn thương trái tim em bế, đừng để cho em thấy những giọt nước mắt đàn ông hiếm hoi nóng bỏng lăn trên má.
Tổng kết
Nghệ thuật
- Tác giả dùng ngôi thứ nhất và kể chuyện theo trình tự thời gian.
- Cách xây dựng kết cấu truyện lồng truyện tạo chiều sâu cho nhân vật,
Nội dung
- Xây dựng hình ảnh nhân vật Xô-cô-lốp nhằm kêu gọi, nhắc nhở sự quan tâm của toàn xã hội đối với những người như nhân vật, quan tâm đến những cống hiến và sự hi sinh của họ để giành lại độc lập.
- Lên án chiến tranh đã cướp đi nhiều sinh mạng, cướp đi hạnh phúc gia đình và gây ra bao nỗi thống khổ cho nhân dân.
No Comments
Leave a comment Cancel